Artbook naukowy: Moving Lab – Sketches on Unboxing European Identity

Nakładem Wydziału Sztuki Uniwersytetu Opolskiego ukazała się książka autorstwa Marcina Deutschmanna, absolwenta Instytutu Socjologii, Magdaleny Hlawacz, profesor grafiki interdyscyplinarnej na Wydziale Sztuki oraz Michała Wanke, pracownika Instytutu Socjologii, zatytułowana ” Moving Lab – Sketches on Unboxing European Identity”.

Książka stanowi część dwu-tomowego wydawnictwa, pokłosia artystyczno-społecznego projektu FreedomBus, w którym brali udział socjologowie i artyści z UO. Drugi tom to dokumentacja artystyczna projektu, pod redakcją profesor Anny Bulandy-Pantalacci z katedry Dizajnu Eksperymentalnego Uniwersytetu Nauk Stosowanych w Trewirze.

Tom socjologiczny jest jednocześnie art-bookiem; to zbiór szkiców socjologicznych powstałych w wyniku pracy etno- i autoetnograficznej dwojga studentów socjologii, Marcina Deutschmanna i Tatiany Filatovej pod opieką merytoryczną Michała Wanke.

Studenci podążali za artystami rozpracowującymi kwestie europejskiej tożsamości w “Autobusie Wolności” na trasie z Krakowa (Akademia Sztuk Pięknych) via Berlin, do Trewiru. Zarówno tytuł, jak i podtytuł publikacji (“Research Notes apropos The Freedom Bus Project”) odnoszą się do metody pracy studentów kierunków artystycznych z całej Europy (Irlandia, Litwa, Wielka Brytania, Niemcy, Polska, Luksemburg), która polegała na ciągłym tworzeniu w szkicownikach, które następnie były wystawiane w instytucjach kultury kolejnych odwiedzanych miast, a finalnie złożyły się na wystawę w “boksach”, które studenci mieli twórczo wykorzystać do przepracowania takich pojęć jak wolność, tożsamość europejska czy pamięć zbiorowa.

Projekt wpisuje się w nurt badań metodami zaangażowanymi i opartymi na sztuce. Jak czytamy w recenzji profesor Aleksandry Janik z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu: “Potrzeba transcdyscypinarności w sztuce oraz w naukach humanistycznych i społecznych jest dla nas tak oczywista jak niemalże nieosiągalna ze względu na sztywne ramy współczesnej akademii. Autorom udało się zrobić coś tak oczywiście prostego, a zarazem niemożliwego dla większości z nas: połączyć analityczny język i aparat pojęciowy socjologii z estetyką, wrażliwością i wyobraźnią sztuk wizualny. Zarówno w pracy badawczej jak i autorskiej i edytorskiej. Tytułowy ‘szkic’ należy potraktować jako wyzwanie dla nas, bo nakreśla kierunek dekompresji hermetycznych dziedzin w stronę rzeczy, które są płodne intelektualnie, zaangażowane społecznie i do tego piękne.”

Projekt i publikacje zostały sfinansowane bezpośrednio z budżetu Unii Europejskiej oraz z budżetu na kulturę kraju związkowego Nadrenii-Palatynatu (w ramach projektu Interreg). Publikacja powstała w ramach działalności stowarzyszenia MovingLab (moving-lab.eu) z Luksemburga, które właśnie rozpoczyna kolejny projekt z udziałem studentów Instytutu Socjologii, specjalności Intercultural Communication, a którego założycielami są profesor Bulanda-Pantalacci, profesor Hlawacz i doktor Wanke.